In de trein ving ik een gesprek van twee dames en hun favoriete dunschiller. Een van hen beschreef het schillende exemplaar waar ze zo op vertrouwde. Een brede met een plastic handvat in groen en wit. Ze had hem al jaren en wilde niet anders. Wiebelend zat ik op mijn treinstoel. Ik moest me inhouden om me niet in het gesprek te mengen. Aan mijn keukenrekje hangt toevallig precies hetzelfde exemplaar, tussen de kaasschaaf, spatels en gardes. Ik heb hem al ruim vijfentwintig jaar. 
 
Herkenbaarheid is iets bijzonders. Het kan in allerlei onderwerpen zitten, klein en groot. Wanneer ik creatief schrijfcursussen en -workshops geef, ben ik altijd op zoek naar de gemeenschappelijke deler. De dunschiller. Ik zoek naar dat vertrouwde wat de deelnemers gemeenschappelijk hebben, zodat je je veilig bij elkaar voelt. Dat ik namelijk zelf ook nodig. 
 
Je zelfbedachte schrijfsel de wereld in slingeren, vindt bijna iedereen spannend. Wanneer je iets creëert weet je natuurlijk van te voren nooit wat het resultaat is. Je kunt er bovendien niet objectief naar kijken als het af is. De meeste mensen zijn juist heel kritisch over hun eigen werk. Ikzelf ook. Tot voor kort meed ik mijn columns in de wijkkrant vaak. Nu spiek ik af en toe, en durf ik ze zelfs te lezen. Ik zeg uit ervaring: Wanneer je je angst om te falen overwint, gebeurt er iets moois. Je straalt en durft te delen.

Hoe vaak kom jij in het bos, bij het strand of bij de rivier? Wat doet de natuur met jou? In juni liep ik met Angela van Coachnest en nog een jonge vrouw door de zompige klei. We liepen in de uiterwaarden van de IJssel, bij Wijhe. Angela en ik hielden de tweede editie van onze workshop Dromen wakker maken. Een vorm die we graag met meer mensen delen. Wandelen in de natuur speelt een belangrijke rol, net als observeren en je  dromen en wensen durven delen. Wilde paarden op kijkafstand, boterbloemen in de dijkberm en uitgedroogde viskoppen naast de kolk. We keken om ons heen en schreven af en toe iets op.

Een week of wat later stond ik voor tachtig mensen op een podium. Ik deed voor het eerst in mijn leven stand -up comedy, tijdens een speciaal theaterweekend. Het was zo bijzonder en ik kreeg nog applaus ook. Later vertelde ik Angela hierover tijdens een zogenaamde werkafspraak. We giebelden als kleine meisjes over mijn avontuur, terwijl we weer naar de IJssel-uiterwaarden liepen. Ze herinnerde me aan mijn intentie, van juni, tijdens onze workshop. Ik nam me toen voor om vaker echt zichtbaar te zijn. 
​
Tijdens ons gesprek zagen we distels, wilde margrieten en ooievaars. Wat betekent de intuïtieve workshop Dromen wakker maken, vroegen wij ons al wandelend af? Wat kunnen we vertellen aan anderen: Je mag rust nemen, je omgeving echt opmerken en zien wat belangrijk voor je is. Tussen de honderden prikkels laveer je en volg je je pad. Daarbij schrijf je op wat in je opkomt, zonder kritische stem.

Eigenlijk weet je zelf het beste wat bij je past, en wat je nodig hebt. Maar vaak negeer je de signalen. Onze workshop raakt je en geeft je handvatten om de wensen en dromen in je leven toe te laten. Wil je hem ook testen? Ik heb al een stukje verklapt, maar nog niet alles.
.

Bloggen hoort in een vast ritme. Je schrijft elke week, tweewekelijks of maandelijks je online stukje op een vaste dag. Het liefst nog op een bepaald moment van de dag. Althans, dat leer ik mijn cursisten en heb ik zelf weer op school geleerd. Omdat je lezer dan exact weet wanneer hij een schrijfsel van je kan verwachten.

Maar bij mij zit er op dat vlak een fikse scheur tussen theorie en praktijk. Ik koester de deadlines in mijn leven, soms ben ik zelfs de gestelde deadline te snel af. Maar op een vast moment dingen doen, daar slaag ik 43 jaar al niet in. Mijn weken zien er nooit hetzelfde uit. Mijn vaste sportmoment op woensdagochtend moet regelmatig verhuizen. Het wemelt van de briefjes en aantekeningen om me heen. Ook in mijn hoofd dwarrelen vele lijstjes. Ik ben trots als ik weer een taakje kan afstrepen. Op welke dag en welk moment, dat maakt me niet uit.
 
Vandaag is het huis leeg. Ik heb niets of niemand om me aan vast te houden of als excuus te gebruiken. Ik heb me voorgenomen om de punten op mijn doe-lijstjes allemaal af te strepen. Het taakje blogschrijven kan nu ook doorgestreept. Exact zestien dagen na de vorige, prijkt er weer een nieuw exemplaar. Kort, glanzend, nieuw en áf. Je had het waarschijnlijk niet verwacht... Dat is toch ook bijzonder. 

​Met weemoed denk ik terug aan de ice bucket-challenge. Een bijzondere vorm van medeleven aan ALS-patiënten. Je kieperde een emmer ijskoud water over je heen en maakte een foto. Eenmalig, dacht ik. Maar vervolgens bleef het woord challenge op allerlei manieren plakken. Als late visite die nog niet naar huis wil, terwijl jij steeds niet durft te zeggen dat je naar bed wil. Challenge: mensen die massaal overbodige kleding en make-up uit hun leven bannen. Anderen die een maand lang geen alcohol drinken en vlees eten. Ik zag het om me heen gebeuren, maar deed niet mee.

Maar nu kan ik niet meer terug, ik doe mee met the Minimalism Game. De Amerikanen Joshua Fields Millburn & Ryan Nicodemus hebben dit ultieme opruimspel bedacht. Het motto is: geen spullen meer in je huis en in je leven. Je kunt het met iemand samen doen, mijn man heeft mij gestrikt. Hij is op zijn beurt weer geïnspireerd geraakt door vriendin Sasja, die erover blogde. Er zijn een paar voorwaarden: de afdankertjes mogen niet zomaar worden weggekieperd, maar moeten een nieuwe nuttige bestemming krijgen. Je start aan het begin van de maand en ruimt per dag steeds een voorwerp meer op. Onze twee kinderen van acht en negen doen officieel ook mee. Maar tot nu toe, eigenen ze zich alleen maar spullen toe, die wij uit het huis willen verbannen. Daar hebben we dus een nieuwe uitdaging aan.
​
Er staat een grote mand in de kamer en vanaf 1 maart stopten we er (per persoon) een voorwerp in. Elke dag een dingetje meer, dus 31 spullen op de laatste dag van de maand. Ik wilde de dvd Allemaal theater niet meer en doneerde hem aan een theatersport-genoot. 3 maart gaf ik twee geborduurde kussensloopjes uit Thailand aan mijn moeder, samen met een sarong. Ze lagen al sinds de terugkeer 16 jaar geleden ergens onderop een stoffenstapel. De mandjes in onze kledingkast voor sokken en ondergoed waar Ralf zich zo aan ergert, gaan nog naar de kringloopwinkel, dag 4. Vandaag is het 8 maart en heb ik al 28 dingen weggedaan.

Toch is dit niet mijn enige uitdaging; Ik eet vanaf eind februari geen vlees en wil dit een maand volhouden. Ook heb ik al een week geen alcohol gedronken. Het is ontzettend verslavend om dingen te laten. Tot er niets meer overblijft om te laten. In april koop ik elke dag bij de Action, drink ik elke dag een glas wijn en eet ik elke dag een stukje vlees of vis. Dan hoef ik even niet meer na te denken wat ik niet mag van mezelf.
 

Wat zou je allemaal kunnen doen met het woord puur? Je kunt er chocolade van maken. Ergens een onverwoestbaar echt etiket op plakken. Of jezelf en de ander ontdoen van alle tierelantijnen. Puur zijn. Niet alleen mondeling, maar ook schriftelijk. Op papier kun je nog snel je eerste echte gedachte veranderen in een ander gepolijst exemplaar. Niemand die erachter komt.

Waarom gum je als schrijver zinnen uit? Omdat je wacht op die ene perfecte zin, je denkt dat de boodschap niet overkomt, of jouw stijl niet aanslaat? ‘Doe het niet!,’ zeg ik tegen mezelf en medeschrijvers. Waarom zou je altijd ‘je darlings’ verwoesten. Toch blijkt het een hardnekkig verschijnsel. Afscheid nemen van je oude woorden en zinnen en weer nieuwe produceren. Vaak wanneer ik nog even terugblik naar mijn eerste schrijfsel, denk ik: zo slecht was deze niet. Aan het eind van een middag winkelen, kom ik toch altijd weer bij dat ene grijze jasje uit die eerste kledingwinkel terecht.

Ga lekker impulsief schrijven, zoals Jules Deelder met het gedicht ‘Voor Ari’. Hij schreef dit voor zijn inmiddels volwassen dochter.

'Lieve Ari

wees niet bang

De wereld is rond

en dat istie al lang.'

 Deze zinnen raken mij. Ze zijn zo volmaakt omdat ze kaal en compleet tegelijk zijn. Alsof ze direct vanuit Deelders gedachtewereld, naar het papier gereisd zijn. Zonder tussenkomst van kritische gedachten.

 Ik heb drie dagdelen een jonge vrouw begeleid die ook op deze wijze schrijft. Haar bijzondere woorden rolden achter elkaar op het scherm. Ze heeft een verstandelijke beperking, maar dat leek mij juist een bevrijding. Een puur mens, zonder opsmuk en zonder verborgen agenda’s. Mensen met een verstandelijke beperking denken niet lang na over het overbrengen van een boodschap. Zij durven en doen. Zonder te schrappen.

Gelukkig zijn er ook voor criticasters en schrappende schrijvers talloze technieken om jezelf iets moois te gunnen. Oefeningen waarbij je je rechterhersenhelft laat spreken. Schrijf je ingevingen in een vloeiende lijn van je af en kijk niet meer om. Koester je eerste echte ingeving. Of maak eens een verzameling van al je gedachten tot je ergens uitkomt waar je wilt zijn. Zo schrijf je puur met je hart. Zodat je hoofd en je handen niet de tijd krijgen om zinnen te verwijderen. Wanneer je bij het delen van je snelle taalvondsten ook nog unieke reacties krijgt, stop je niet meer. 

Een blog die je een tijdje niet meer bijhoudt, noemen internet-deskundigen 'dood’. Dat weet ik sinds afgelopen zaterdag. Ik las de term in het boekje Schrijfwijzer voor het web en kreeg een rilling over mijn rug. Mijn blog dood? Dat klinkt zo definitief en ik was nog niet van plan om deze plek ter ziele te laten gaan.  

Wat blijkt, ik ben niet alleen. Met ons honderd duizenden, zo niet miljoenen schrijvers bevolken we het internet met verhaalseries die niet meer worden bijgehouden. Schrijvers van themablogs, lifeblogs of shocklogs. Zijn de anderen ook zo goed in uitstellen als ik? Er gaat geen week voorbij dat ik niet aan mijn blog denk. Toch doe ik niets. Ik vul de gieter met water, maar laat hem onaangeroerd op het aanrecht staan. De zinnen en verhaalideeën blijven in mijn hoofd vastzitten. Mijn laatste stukje dateert van oktober vorig jaar. 

Schrijven moet je blijven doen. Een beetje mest en water bij je idee gooien, een paar dagen wachten en schrappen, dat weet elke schrijver. Vaak moet je tevreden zijn met de zinnen die er ontkiemen. Tijdens mijn schrijfcursussen en -workshops stel ik graag anderen gerust. Alles is goed, begin maar gewoon. Ik kader opdrachten in en zorg dat anderen lekker van zich af schrijven. Nu ikzelf.

 Ik heb een takje van mijn bijna dode blog gered, voorzichtig in water gezet totdat er draderige worteltjes aan groeiden. Middenin de lente ga ik hem in de aarde zetten en zorg ervoor dat er blaadjes aan komen. Ik raad het iedereen aan. De wereld buiten komt opnieuw tot leven, onze blogs en internetverhalen ook.

De maand april is bijna voltooid nu ik dit schrijf. Vroeger, en dan spreek ik over niet eens zo lang geleden, vierden we feest tot het mei werd. Een mooi feest. Van een sterke, afstandelijke vrouw. Nu, vierden we vier dagen eerder ongeveer hetzelfde. De mannelijke variant. Die ik pas goed kan uitspreken als we drie jaar verder zijn. Van een meneer met een dubbele voornaam. We klagen; het voelt toch minder feestelijk op de 26e. We moeten zo wennen aan de naam Koningsdag. Ondertussen togen we massaal naar pleinen en plantsoenen om feest te vieren.

Natuurlijk moet iedereen even wennen. Dat komt doordat de rest van het jaar al vastligt met bijzondere dagen en tradities waarvan lang niet iedereen de oorsprong weet. Veelal komen ze uit christelijke bron. Behalve dodenherdenking en bevrijdingsdag, natuurlijk. Pasen hebben we net gehad, maar Pinksteren nadert. En wat doen wij Nederlanders: we verdubbelen die ene dag. We hebben twee kerst-, paas- en pinksterdagen. Om langer feest te vieren, te klussen, familie of kerk te bezoeken en uit te slapen. 

Een feestdag zorgt voor een cadans, een ritme. Seconden worden minuten, minuten worden uren, vierentwintig bij elkaar. Voor je het weet is hij weer op. Opgesnoept door bezigheden die kunnen volstaan met werkwoorden. Opstaan, aankleden, ontbijten, samenkomen en feesten. Zodat je weer door kunt naar het volgende op de kalender. Thé Lau zong: En de klok zegt tik, tik. Tikt al mijn uren weg. Voor wie wacht, komt alles steeds te laat.

Héél soms verandert zo'n dag, maar vaak niet. Niet over zeuren, maar gewoon meedoen. Het breekt zo lekker het jaar. 

Gedichten lees ik alsof ik zwem in natuurwater. Wanneer ik de wijdse en donkere vlakte voor me zie, duik ik er niet meteen in. Eerst steek ik voorzichtig mijn teen in het water. Daarna loop ik in kleine pasjes verder, tot mijn benen en buik ook in het water zijn. Ik bibber, mijn lippen trillen en kleuren blauw. Plezier heb ik nog niet. Maar als ik eenmaal wat heb gesparteld en het water niet meer zo koud aanvoelt, vind ik het heerlijk. Ik wil er  niet meer uit.

Ik kreeg bij mijn afscheid op mijn vorige werk van familie van een cliënt twee prachtige gedichtenbundels. Ze lagen een paar weken op mijn nachtkastje. Op een avond voor het slapen gaan opende ik er één. Na het kortste gedicht bladerde ik traag verder. Eenmaal gevangen in gedichten, stopte ik niet meer met lezen. Ik verslond ze. En daarna was het even stil. 

Totdat ik me eind vorig jaar bij de schrijversvakschool liet onderdompelen tijdens twee cursusavonden poëzie. Ik las verschillen bundels van schrijvers en lette op klinkerrijm, metrum en telde lettergrepen van strofes. Daarna schreven we gedichten. Mijn cursusgenoten ontroerden me met de kijkjes in hun hoofd. Ze stapelden beeld op beeld, totdat er een nieuw plaatje ontstond. Iemand schreef over een saunabezoek: 'chillen op haar blote billen'. Deze zin bleek een klassieker binnen onze schrijfgroep. Vervolgens leerde ik het triolet kennen. De kracht van deze vorm is de herhaling; de beginzinnen komen op het einde weer terug. Ze krijgen daar een andere klank en betekenis.

Gisteren luisterde ik naar The Police en voor het eerst viel me het refrein op. De zin werd steeds langer, totdat er een ander beeld verscheen. 
Don’t stand 
Don’t stand so 
Don’t stand so close to me. 
Poëzie voor iedereen. Voor liefhebbers van natuurwater én zwemparadijzen.