|
TaalEtalage
Woorden willen
Vrijdagochtend 18 september gaf ik de workshop Naar buiten, een combinatie van vertellen en wandelen. Op De Twijn, Voortgezet Speciaal Onderwijs in Zwolle. Na een korte inleiding over zintuigen en waarnemingen, gingen Cynthia, Tashina, Eva, Rosalien de onderwijzeres en ik naar buiten. De deelnemers kregen een opschrijfboekje, sommigen tekenden wat ze zagen, anderen noteerden korte woordjes. Weer terug op school dicteerden ze samen een gedicht, over wat ze zagen, hoorden en voelden. Naar aanleiding van dit verhaalgedicht maakten de dames een week later prachtige kunstwerken. Hierboven en op de homepage te bewonderen. Vrije taal: prachtige poëtische teksten Woensdag 14 januari 2015 gaf ik de workshop Vrije taal aan ongeveer veertig leden van ArboPositief. Ze schreven allemaal een verhaal in zes woorden. Dit was het laatste onderdeel van de ochtend. Je kunt het wel schrijven is schrappen in het kwadraat noemen. Hemingway schreef ook ooit een verhaal in zes woorden: 'For sale: baby shoes, never worn.' Iedereen kreeg een foto en mocht daar zelf een verhaal bij verzinnen. De deelnemers maakten prachtige teksten. Ieder op zijn of haar eigen wijze: actueel, nieuwsgierigmakend, met metaforen, dubbele betekenissen of poëtisch getint. 'Vandaag geen brood, zei ze. Morgen?' Alice Rowaan 'In deze chaos schep ik orde.' Nicolet Soetens 'De zachte heelmeesters maken stinkende wonden.' Onbekende schrijver 'Net geopend: ons droomcafé op Cuba.' De schrijver is anoniem 'Wat overblijft na het mooie leven.' Schrijver zonder naam 'Als Charlie, Mohammed ontmoet, ontstaat dialoog.' Saskia 'De natuur blijkt steengoed te zijn.' 'De natuur draagt haar steentje bij.' Henk (Foto met stenen in de natuur). 'Teugels laten vieren, dan een suikerklontje.' Rolien (Een afbeelding van een paard). Van fragment tot verhaal
Drie juniavonden lang schreven drie cursisten in het atelier Art Van Buuren in DOAS. Ze maakten elk een prachtig verhaal uit hun eigen observaties, associaties en creaties. Hier volgen de fragmenten uit deze verhalen. Mevrouw Lispen is een vrouw van 89 jaar. Ze draagt sinds haar jeugd een groot geheim met zich mee. In een houten kistje, bedekt met fluweel en versierd met edelsteentjes, zitten spullen, die meer vertellen dan ze aan de buitenwereld kwijt wil. Ze wil het kistje dat haar zo dierbaar is, verstoppen voor bemoeizieke thuiszorg-medewerkers. Maar hoe? Verlossing 5 Februari - 11:15 uur. Het is zover. Mevrouw Lispen voelt het. Het is nu of nooit. De missie naar het schuurtje moet plaatsvinden. Ze grijpt de rand van haar bank vast, die al maanden tevens haar bed is. Het groene fluweel van de zitting is inmiddels helemaal weggeschuurd, door de magere botten die uitsteken bij haar heupen. Ze duwt zich af, wankelt even, maar blijft staan. (…) Voorzichtig laat ze zich zakken, zich nog vasthoudend aan de draaistoel. Ze komt op haar harde dunnen billen terecht. Het gaat zeker niet snel, maar ze komt vooruit zonder te vallen. Haar opgezette trombosebenen, dik ingepakt in steunkousen, fungeren als een sneeuwschuiver. Hiermee kan ze het kistje steeds een duwtje geven. Haar dunne gerimpelde armen half achter zich. Ze kijkt naar haar handen en vraagt zich af of de dag zal komen dat die dikke opgezette blauwe aderen haar dunne huid laten knappen. Ze stelt zich voor dat het bloed zover is ingedikt dat het op rode appelstroop lijkt. Gelukkig heeft die slome Henriëtte de deur naar de gang vanochtend op een kier laten staan. Met haar krachteloze handen kan ze de deur een zetje geven. (...) Janet Rolfs vriendin wordt gegijzeld, en nu moet hij haar zien te vinden. Maar door wie wordt ze gegijzeld?
Belangrijke informatie: hij werkt als software-ontwikkelaar aan een heel bijzonder project. Zoals later in het verhaal te lezen is: 'Een doorbraak die hij heimelijk schaarde in het rijtje wiel, transistor, GSM, E=MC2 en Google Glass.' Bot Terwijl hij oogcontact vermijdt, baant Rolf zich een weg door de mensenmassa. Hij zoekt ruimte tussen de lichamen, checkt zijn telefoon en speurt naar de juiste deur van de intercity. Hij kijkt verwilderd achterom naar de trein die hem wacht. Overstaptijd van zes minuten, dat moet voldoende zijn. De volgende, die moet het zijn! Shit, er staat een rolstoelbaan voor. Terwijl Rolf zich omdraait voelt hij de doffe pijnlijke druk van een aktetas die in zijn zij wordt gestoten. De eigenaar moppert een vermoeid 'Kijk uit rund', maar dat hoort hij al niet meer. Met enkele grote stappen springt Rolf de trein in. Linksaf. De hendel krijgt een klap en soepel zet de deur zich in beweging. Snel is anders en voor de deur halverwege is, wringt Rolf zich erdoor. Springend over bagage op weg naar het volgende balkon vanwaar reeds drie rolstoelers het gangpad zijn ingereden. (..) Achter zich hoort hij klagend gepapperlepap van forenzen die een plek zoeken. Plek die er niet is. Recht vooruit is de beste optie, denkt Rolf. Zich vastgrijpend aan bagagerekken, steun zoekend op armleuningen, rugleuningen en één keer zelfs staand op de hoofdsteun van een massale elektrische rolstoel, vecht hij zich een weg naar het balkon. De doorgang wordt geblokkeerd door een invalide met zijn klem gereden stoel. (...) Vincent Chinees Nieuwjaar
Het is koud in het park. De wind waait uit alle hoeken. M’n wangen zijn koud en ik loop mijn voeten warm. Ik kijk om mij heen. Er is nog weinig beweging in het park. Er lopen mensen die hun hondjes uitlaten. Eén hond loopt op mij af en wil opspringen. Zijn baas roept hem bestraffend toe en roept 'foei’ waarop ik zeg: 'van mij mag 'ie’. Even later zie ik bij een gebouw een aantal mensen bewegingen maken. Ik word er naartoe gezogen en vergeet even dat ik het koud had. Op een muurtje kijk ik aandachtig naar dansende Chinezen. Terwijl ik achter mij de wind in de grote eikenboom hoor ruisen. Er is één leider die een kleine muziekcassette aanzet. Uit het spelertje komen trage geluiden. De mensen langzame, synchrone bewegingen. Het lijkt op dansen, maar dan anders. De Chinezen lijken plezier te hebben in wat ze doen. Ze letten op elkaar, maar zijn ieder op hun eigen wijze aan het bewegen. Ik kijk opzij en zie een overeenkomst met de boom naast mij. De boom waarvan de takken door de wind langzaam in beweging komen, heupwiegend en synchroon. Alsof ze zeggen; wij komen er aan. Aan het einde van de takken zitten kleine bloempjes. Nieuwsgierig kijken ze als pasgeborenen de wijde wereld in. Bewondering op hun kleine gezichtjes, luisterend naar de muziek van de Chinese dansers. Het is opvallend dat tussen die zwartgeklede Chinezen één vrouw danst die een witte broek draagt. Alsof zij de bloesem van de Chinese groep is. Wat een genot, rust en stilte. Om in saamhorigheid al dansend en bewegend het voorjaar te vieren. Harmien Bonte: Laat de lente ontluiken en schrijf! 22 maart. De schoenenboom Er hangen allerlei dingen in de grote boom aan de rand van het park. Vanuit de verte kan ik nog niet goed zien wat. Verrassend, spannend… al mijn aandacht is er op gericht. Met een kloppend hart en met een uitgelaten gevoel loop ik op de boom af. Tot mijn grote verbazing zie ik trossen met schoenen hangen. De veters komen uit de takken. Aan het uiteinde van de veters zijn prachtige schoenen gegroeid. Voornamelijk gympachtige vrijetijdsschoenen. Sommige glinsteren in de zon, ze hebben de prachtigste kleuren. Ze draaien ritmisch op de wind en vormen een soort muziekspel. Wat zou ik graag zo’n schoen willen hebben. Zo’n mooie boomvrucht heb ik nog nooit eerder gezien. Wat zal er gebeuren als ik er één uit de boom haal? Wellicht als ik er één op het water zet dan groeien er minischoentjes uit. Die kan ik dan wel gaan verkopen. Ik begin mijn eigen schoenenwinkel, denk ik al dagdromend. De trossen met schoenen deinen mee in de wind en ik word er onrustig van. Ik laat het gebeuren en denk aan een manier waarmee ik een schoen uit de boom zou kunnen halen. Om de natuur niet teveel te beschadigen wil ik liever geen veter doorsnijden. En zo zit ik daar te peinzen en te mijmeren: tot mijn blik op iets valt. Ik loop naar de stam van de boom en zie daar een gebruiksaanwijzing. Er zit een gleuf in de schoenboom en daar kan een euro in. Uit mijn zak vis ik een euro. En deze doe ik in de boom. Er klinkt trompetgeschal, vogels gaan zingen en de zon begint te schijnen. Er valt één schoen naar beneden en deze vang ik breed glimlachend op. Deelnemer: Laat de lente ontluiken en schrijf! 22 maart. 
Colofon: portretfoto's W.P. Homan / illustratie trainingen en cursussen: Marijke van den Berg, overige Happinez / tekst en opmaak: PuurTaal / eindredactie: Harry van Beek |
Taalfeestje
Zaterdag 10 mei 2014 2015 deden tien vrouwen mee aan de PuurTaal-workshop Harmiens Taalfeestje. Deze had als thema vriendschap. Jarige Harmien had haar vriendinnen en zussen uitgenodigd. Onderdeel van de middag was een wandeling van een half uur. Elf vrouwen liepen gezamenlijk door de motregen en zetten hun zintuigen aan het werk. Hier een kleine greep uit de prachtige verzameling gedichten (haiku's en senryu's) die de groep na afloop schreef.
Laat de lente ontluiken
en schrijf! We vierden 22 maart het begin van de lente. De workshop-deelnemers verzamelden buiten hun eigen verhaalmateriaal. Door te kijken, luisteren, voelen en ruiken en stonden ze stil bij hun omgeving. Met behulp van hun eigen ontdekkingen schreven ze in tien minuten ontroerende en bijzondere verhalen. De kleine dingen die daarvoor zo normaal leken, werden ineens heel groot en belangrijk. Wat een metamorfose, ik ben er nog stil van. Lente Het gevoel van lente is voor mij altijd verbonden met de geboorte van mijn kinderen. Ze zijn allebei lentekindjes. De vreemdste ervaring had ik bij mijn dochter, de oudste. Ze is geboren in mei. De lente begon toen vroeg. Ik keek een paar dagen voor haar geboorte naar dodenherdenking, iets wat voor mij ook altijd bij de lente hoort. Ik vind het een vreemde combinatie tussen de dood en juist het nieuwe leven van de lente. Tijdens de zwangerschap was dat natuurlijk nog sterker. Het verwachtingsvolle, spannende van de bevalling, de verwondering dat er iets in je groeit. Tegenover de doodsheid en de slechtheid van mensen. Terug naar de lente en het contrast. Ook nu zijn er plekken waar oorlog is en ook daar is de lente, dat gewoon doorgaat. Zouden mensen daar hoop vinden in de eerste tekenen van de lente? Of zou het alleen extra zout in de wonden zijn? Wat een geluk dat je hier gewoon ongecompliceerd van het voorjaar kan genieten. Dat was ook het gevoel dat ik had, op die dag van de dodenherdenking. Ik had een soort schuldgevoel dat ik kon genieten van het mooie weer en van het wachten op mijn kindje. Dat terwijl ik keek naar het allerslechtste dat een mens kan doen of overkomen. Hoe kunnen dood en leven zo dicht bij elkaar liggen? Vorige week was ik bezig in de tuin. Het was zomers warm. Meteen had ik weer het gevoel van een nieuw begin. Dat komt door het weer, de zon op je rug en oppassen dat je niet verbrandt. De kinderen spelen lekker buiten. (Bijna) lente betekent ook de geur van grond, de onkruid in je handen en zien dat de chaos in de tuin verandert in orde. De planten kunnen weer opnieuw gaan groeien. Deelnemer: Laat de lente ontluiken en schrijf! 22 maart. |